HẸP ĐỘNG MẠCH CẢNH NGUYÊN NHÂN VÀ CÁCH PHÒNG NGỪA

ĐỘNG MẠCH CẢNH LÀ GÌ?

Động mạch cảnh nằm ở hai bên cổ, phía trước khí quản, gồm 2 nhánh chính:

• Động mạch cảnh chung (ở cổ)
   
• Tách ra thành động mạch cảnh trong (dẫn máu vào não) và động mạch cảnh ngoài (nuôi phần đầu, mặt, cổ)
   

Đây là tuyến huyết mạch tối quan trọng, cung cấp khoảng 80% lượng máu cho não bộ.

 Bạn có thể cảm nhận động mạch cảnh bằng cách đặt nhẹ tay lên vùng cổ dưới góc hàm – mạch đập rõ ràng ấy chính là “con đường sống” của não.

TẠI SAO ĐỘNG MẠCH CẢNH DỄ BỊ TẮC NGHẼN?

Theo thời gian, các chất như cholesterol, mỡ máu, canxi và cặn thải chuyển hóa bám vào thành mạch, hình thành các mảng xơ vữa. Những mảng này khiến lòng mạch bị hẹp dần, giảm lưu lượng máu lên não.

Khi lưu lượng máu giảm nghiêm trọng, não sẽ thiếu oxy. Chỉ sau 4–8 phút thiếu máu, tế bào não bắt đầu chết không hồi phục, dẫn đến nhồi máu não – đột quỵ thiếu máu.

Ước tính có đến 2/3 ca đột quỵ do thiếu máu não có liên quan đến hẹp hoặc tắc động mạch cảnh.

 DẤU HIỆU CẢNH BÁO HẸP ĐỘNG MẠCH CẢNH

Hẹp động mạch cảnh có thể diễn tiến âm thầm, không triệu chứng cho đến khi gây ra hậu quả nặng nề. Tuy nhiên, có một số dấu hiệu cảnh báo sớm gồm:

• Chóng mặt, choáng váng đột ngột
• Đau đầu không rõ nguyên nhân, đặc biệt là vùng trán – thái dương
• Tê yếu nửa người (tay hoặc chân)
• Nói ngọng, khó nói, tạm thời không nói được
• Mắt mờ thoáng qua hoặc mất thị lực một bên
• Cảm giác nặng đầu, dễ mất thăng bằng

 Nếu bạn từng có những triệu chứng này, dù chỉ vài phút, hãy đi kiểm tra mạch máu não càng sớm càng tốt.

PHÒNG NGỪA HẸP VÀ TẮC NGHẼN ĐỘNG MẠCH CẢNH

Để bảo vệ hệ mạch máu, đặc biệt là động mạch cảnh, cần thay đổi lối sống và theo dõi sức khỏe định kỳ:

1. Kiểm soát cholesterol “xấu” (LDL)

• Hạn chế ăn nhiều dầu mỡ, thực phẩm chiên rán, đồ ăn nhanh
• Tăng cường rau xanh, cá béo (omega-3), ngũ cốc nguyên cám

2. Duy trì huyết áp và đường huyết ổn định

• Tăng huyết áp và tiểu đường làm tổn thương thành mạch, đẩy nhanh quá trình xơ vữa

3. Không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia

• Hút thuốc làm co thắt mạch máu, tăng nguy cơ tạo cục máu đông

4. Tập thể dục đều đặn

• Mỗi ngày 30 phút đi bộ nhanh hoặc bơi, đạp xe giúp cải thiện lưu thông máu và giảm mỡ máu

5. Siêu âm Doppler động mạch cảnh định kỳ

• Đây là phương pháp không xâm lấn, cho phép phát hiện sớm mảng xơ vữa hoặc hẹp mạch trước khi có triệu chứng 

​AI NÊN TẦM SOÁT ĐỘNG MẠCH CẢNH?

• Người > 50 tuổi
• Có tiền sử cao huyết áp, đái tháo đường, rối loạn mỡ máu
• Người từng đột quỵ nhẹ (TIA), cơn thiếu máu não thoáng qua
• Hút thuốc lá lâu năm
• Gia đình có người từng đột quỵ

Động mạch cảnh tuy nhỏ nhưng lại mang “gánh nặng” nuôi dưỡng cả bộ não. Chỉ một đoạn hẹp cũng có thể gây ra bi kịch lớn cho cả cuộc đời.

 Hãy chủ động kiểm tra sức khỏe định kỳ, giữ lối sống lành mạnh và lắng nghe từng dấu hiệu nhỏ nhất từ cơ thể – vì không phải lúc nào cơ hội cũng đến lần hai.